Istnieje wiele typów i rodzajów wędzarni. Wszystkie mają jedno i to samo zadanie – wędzić!

Wędzarnia – rodzaje i typy

Wędzarnia zrobiona na szybko ze starego piekarnika, stalowej rury spiro oraz pojemnika po śrubach jako paleniska …

W zależności od konstrukcji, wędzarnie dzielę na zwarte i rozbudowane. To mój własny podział, niezwykle pasujący do określania wyglądu wędzarni.

Wędzarnie zwarte to takie których konstrukcja stanowi jedną bryłę. Do takich wędzarni zaliczam wędzarnie, które nie posiadają długiego przewodu dymowego. Często w takich wędzarniach źródłem dymu są trociny. Palenisko – źródło ciepła znajduje się w nich w niemalże bezpośrednim sąsiedztwie, często pod wędzonymi wyrobami.
Zaletą takich wędzarni jest możliwość łatwego transportu i wędzenia w miejscach o ograniczonej powierzchni – np. balkon.

Jaką wędzarnię wybrać?

To trudne z pozoru pytanie zaprząta głowy niejednego początkującego wędzarza.

Po pierwsze musimy zastanowić się ile będziemy wędzić, czy planujemy się tym zająć na dłużej, czy chcemy tylko spróbować swoich sił i najważniejsze ile chcemy wydać.

Nie chcę zbyt dużo inwestować, nie wiem czy mi się spodoba…

Budowa wędzarni wcale nie musi być kosztowna i trudna. Najprostsza wędzarnia jaką widziałem w sieci, była wykonana z kartonu po telewizorze. To nie żart, wystarczy inwencja twórcza i trochę chęci.

Wędzarnia z beczki

To najprostsza wędzarnia na świecie, bardzo popularna w naszym kraju. Wykorzystywana masowo na wsiach. Prostota

Prymitywna wędzarnia z beczki. Na pierwszym planie palenisko

wykonania oraz łatwo dostępne materiały sprawiają, że jest to jedną z najpopularniejszych wędzarni.

Budowa wędzarni z beczki

Jej budowa jest bardzo prosta i składa się z:
Beczki bez wieka i dna (dno może mieć tylko otwór wprowadzający przewód dymowy). Beczka powinna mieć zamontowane u góry kije wędzarnicze oraz przykrycie. Przykryciem może być jakakolwiek klapa lub worek jutowy bądź lniany.
Przewodu dymowego który doprowadza do wędzarni dym, tu istnieje kilka opcji. Przewód o długości od 1 m do nawet 2,5 metra, średnicy co najmniej 180 mm dla przewodu okrągłego i minimum 20x 20 cm dla przewodu kwadratowego. Przy wędzeniu na ciepło i gorąco wykorzystywane są wędzarnie z bardzo krótkim przewodem lub bez, ogień pali się bezpośrednio nad wędzonkami.
Paleniska, które może być rozpalone w przewodzie lub stanowi osobną konstrukcję, połączoną z przewodem dymowym.
Zamiast beczki może być wykorzystana jakaś inna konstrukcja – szafka, skrzynia, etc.

Wędzarnie na zrębki

Istnieje wiele rodzajów wędzarni, które swobodnie możemy przenosić.

Przenośna wędzarnia do ryb na zrębki podgrzewane palnikiem spirytusowym

Posiada ona niewielkie wymiary ok. – 44x27x20 cm. Służy głównie do wędzenia ryb. Jej zaletą, oprócz wymiarów jest niska cena oraz łatwość użycia.
W przypadku tej wędzarni źródłem ciepła są dwa palniki spirytusowe, które podgrzewają spód wędzarni, na którym są wysypane trociny. Wysoka temperatura powoduje powstanie dymu w komorze wędzarniczej. Należy stosować tacki, które uniemożliwią dostanie się tłuszczu do żarzących się trocin.
Taka wędzarnia idealnie nadaje się na różnego rodzaju wypady. Jej wadą jest mała pojemność, brak możliwości podwieszenia. Dedykowana jest głównie do wędzenia ryb, choć słyszałem, że mięso również jest w niej z powodzeniem wędzone.
Rosjanie i nie tylko stosują tzw. „koptlke”, jest to podobne urządzenie do wyżej opisanej konstrukcji.

Uwędzone pstrągi w wędzarni

Wędzarnia na zrębki i nie tylko, „typu szafkowego”

Sposób działania tej wędzarni jest podobny do tego opisanego powyżej. Różnica polega na tym, że można w takiej wędzarni wędzić więcej i w pozycji wiszącej. W tym przypadku istnieje wiele źródeł ciepła.

Generatory dymu

Oprócz wspomnianych palników spirytusowych, stosowane są palniki gazowe, oraz elektryczne.
Urządzenia elektryczne to z reguły różnego rodzaju grzałki, które bezpośrednio stykają się z drewnem lub trocinami, niektóre posiadają rozbudowane sterowanie. Oprócz grzałek wykorzystywane są urządzenia cierne, które „pocierając” drewno wytwarzają dym.

Generator dymu zimnego

Do wędzenia na zimno stosowane są generatory, które wytwarzają „zimny” dym. W komorze generatora tlą się trociny, od góry podawane jest za pomocą pompki powietrze, które rozprowadza dym.

Wędzarnie ogrodowe

To zdecydowanie dużych rozmiarów konstrukcje, stanowiące zauważalny element ogrodu. Wykonane są one z różnego rodzaju materiałów, często spotyka się konstrukcje ceglane, drewniane lub stanowiące połączenie tych materiałów. Wiele konstrukcji posiada integralne grille, schowki na drewno lub są częścią ogromnych konstrukcji biesiadnych. Widziałem ciekawe projekty wędzarni ogrodowych z dwoma systemami kanałów dymowych – krótkim do wędzenia na gorąco i długim do wędzenia na zimno. Oczywiście wszystko zależy od naszych potrzeb i chęci.